Nghệ thuật uống trà Việt!

[vhgiabao]

Nói đến nghệ thuật uống trà, người ta thường nghĩ ngay đến hai đất nước có lịch sử lâu đời về loại hình nghệ thuật này là Nhật Bản và Trung Quốc. Tuy nhiên, tại một số đất nước có nền văn hóa tương đồng như Đài Loan, Việt Nam… thì nghệ thuật uống trà cũng rất phát triển không kém.

[You must be registered and logged in to see this image.]

Tại Nhật, nghệ thuật uống trà đã có từ rất lâu đời (hơn 500 năm) và theo thời gian đã trở thành một nghi thức chính thống của một tôn giáo gọi là Trà đạo. Trà đạo được xem là một nghệ thuật khá công phu và khá phức tạp. Để thực hiện một nghi thức Trà đạo, nhất thiết phải có đầy đủ các yếu tố là trà thất, trà viện, đạo cụ pha chế và thưởng thức trà. Trà thất thường làm bằng gỗ giữa một vườn đầy hoa lá. Những trà đồ trước khi bước vào trà thất đã tự mình rũ bỏ hết cái thế giới ồn ào, bon chen để nhập vào sự tĩnh lặng của tâm hồn, quên hết mọi ưu phiền. Trà đạo của Nhật Bản sử dụng cung cách pha trà như một phương pháp lắng tâm. Qua phần nghi lễ, tâm người uống trà có dịp tập trung theo dõi từng động tác pha trà và thưởng thức từng ngụm trà như theo dõi từng hơi thở trong thiền định. Trà làm cho tâm người uống lắng đọng, thanh thản do vậy nước pha trà phải trong trẻo, tinh khiết, không vướng các mùi tạp. Với bộ dụng cụ pha trà đặc biệt, người pha trà biểu diễn những bước pha trà rất khéo léo và nhanh nhẹn. Trước hết bột trà được cho vào bát sứ với một lượng chuẩn nhất định, sau đó rót nước sôi vào từng bát một rồi dùng dụng cụ nhỏ bằng tre đánh nhẹ cho đến khi trà sủi bọt mới mời khách dùng. Cách thức uống trà của khách cũng được quy định nghiêm ngặt. Trước khi uống phải để 2 tay xuống sàn nhà, cúi đầu chào mọi người rồi cung kính nâng bát trà lên, xoay bát 3 lần theo chiều kim đồng hồ, sau đó từ từ uống. Khi uống xong, xoay nát theo hường ngược lại rồi nhẹ nhàng đặt xuống. Với người Nhật, Trà đạo là một tôn giáo không có giới hạn, là một cách tu luyện khổ hạnh, tạo tinh không đối xứng trong trí tưởng, giống như thiền học nên rất hợp với phụ nữ Nhật trong thế giới xô bồ hiện tại. Tại Trung Quốc, vào thời Đường thuật uống trà phát triển mạnh mẽ song hành cùng với sự phát triển của Thiền tông khắp Trung Hoa. Trà được ưa chuộng trong việc thực hành thiền vì đặc tính làm đầu óc người uống tỉnh táo và dễ tập trung hơn. Tại đất nước này, mỗi khi Tết đến đến xuân về là khắp nơi người ta nô nức mở hội đấu trà. Có 2 cách thức thi đấu là thi pha trà và thi phân loại trà. Trong cuộc thi, ban giám khảo sẽ cho thí sinh xem trước năm mẫu trà, sau đó bí mật pha chế thành nhiều chén trà để thí sinh nhắm và đấu với nhau, cũng như bình phẩm phân loại trà. Điểm then chốt của cuộc thi vẫn là miêu tả trà qua hương sắc, mùi vị, từ đó cho biết độ lên men, cách sao và xuất xứ của trà. Ngày nay, ở Trung Quốc có nhiều quán Trà đạo lớn. Những người yêu thích thường tìm đến để thưởng thức nghệ thuật thanh tao này. Tại các quán Trà đạo, chủ quán thường giới thiệu cho khách tỉ mỉ đặc điểm từng loại trà, cách pha trà, từng loại chén uống trà và cả cách uống trà ra sao để thưởng thức những vị ngon khác nhau. Ban đầu, chủ quán thường là những cô gái trẻ xinh đẹp trong trang phục truyền thống sẽ hồ hỡi chào khách rồi giới thiệu sơ qua xuất xứ, cách chăm sóc, chế biến, cách nhận biết chất lượng các loại trà. Trong khi một cô giới thiệu về chè thì hai cô khác súc ấm, tráng chén, chọn chè… với mỗi động tác đều chính xác, khéo léo và uyển chuyển như múa. Có lẽ vì thế mà ly trà có vẻ đậm đà hương vị, ngọt ngào tinh khiết hơn. Tại Việt Nam, trà đã có mặt ít nhất 10 thế kỉ, do đó nghệ thuật uống trà cũng có nhiều điều thú vị Các cụ già xưa thường uống trà kết hợp với ngắm trăng, ngâm thơ. Trà còn là thức uống mời khách quen thuộc mà trang trọng trong các gia đình Việt. Không quá cầu kì như Trà đạo của Nhật Bản nhưng nghệ thuật trà Việt cũng không kém phần tao nhã, thanh cao. Trà xanh, ấm, chén đất có lẽ là thứ khá quen thuộc đối với tất cả người Việt. Ngày nay, ở nhiều thành phố trà đã xuất hiện trong các quán sang trọng được bố trí theo phong cách Nhật hay Cung đình. Tại các quán này thường có những phòng nhỏ kê riêng, ấm cùng và yên tĩnh, khách ngồi trên chiếu hoa quanh cái bàn thấp. Người phục vụ trong trang phục cổ xưa biểu diễn nghệ thuật pha trà. Trong chén trà cung đình nhỏ xíu có đủ các mùi vị khác nhau: vị chát của trà, mùi thơm của cam thảo, vị ngọt dịu của táo tàu, ngọt mát của đường phen… Nhấp một chén trà, cảm nhận hương vị trên đầu lưỡi, chỉ thế thôi cũng đủ làm cho tâm hồn thanh thản, bình yên.